پایش و مدیریت میزان رطوبت حبوبات مانند نخود، عدس، باقلا، نخود، لوبیا و سویا در انبار به حفظ ارزش محصول کمک می‌کند. اکثر محصولات حبوبات به اندازه کافی خشک برای ذخیره ایمن در درجه خشک CGC در نظر گرفته می‌شوند. تولید‌کننده‌ها نیز معمولاً از همان مشخصات رطوبتی CGC هنگام خرید دانه حبوبات پیروی می‌کنند.

از آنجایی که بسیاری از محصولات حبوبات هنگام برداشت در رطوبت دانه خشک یا کمتر می‌شکنند، برداشت در مرحله رطوبت حبوبات برای کاهش آسیب دانه توصیه می‌شود. سپس هوادهی بعدی برای خشک کردن محصول برای نگهداری ایمن لازم است.

در ادامه با برخی از انواع دستگاه رطوبت سنج حبوبات بیشتر آشنا خواهید شد.

رطوبت حبوبات در زمان برداشت چقدر است؟

انواع دستگاه رطوبت سنج حبوبات

مصرف حبوبات

نخودفرنگی: برداشت نخودفرنگی با رطوبت دانه ۱۸ تا ۲۰ درصد برای کاهش خطر ترک خوردگی یا پوسته پوسته شدن دانه و کاهش تلفات خرد شده توصیه می‌شود. آسیب دانه با کاهش رطوبت دانه به زیر ۱۶ درصد افزایش می‌یابد.

عدس: برداشت عدس سبز با رطوبت ۱۶ تا ۱۸ درصد‌ایده‌آل در نظر گرفته می‌شود، با فرض خشک شدن تا ۱۴ درصد می‌باشد.

باقلا: برداشت باقلا می‌تواند از ۱۸ تا ۲۰ درصد شروع شود برای کاهش رطوبت، اما دانه باید برای ذخیره‌سازی ایمن تا کاهش رطوبت به ۱۶ درصد رطوبت هوادهی شود.

نخود: برداشت نخود زمانی شروع می‌شود که رطوبت دانه به حدود ۱۸ درصد برسد.

لوبیا: برای به حداقل رساندن آسیب دانه در هنگام خرمنکوبی، لوبیا‌های خشک را زمانی که رطوبت دانه ۱۶ تا ۲۲ درصد است باید با هم ترکیب کرد. برای نگهداری طولانی مدت رطوبت لوبیا باید ۱۴ درصد باشد و ۱۶ درصد رطوبت برای نگهداری کوتاه مدت قابل قبول است.

دانه‌های سویا: زمانی که رطوبت دانه کمتر از ۲۰ درصد است، ترکیب می‌تواند انجام شود، اما دانه‌های سویا باید کمتر از ۱۴ درصد ذخیره شوند. هنگامی که سویا با رطوبت کمتر از ۱۲ درصد برداشت می‌شود، خسارت دانه زیاد است و تلفات برداشت نیز در شرایط خشک می‌تواند زیاد باشد.

عواملی که بر رطوبت حبوبات تاثیر می‌گذارد

انواع دستگاه رطوبت سنج حبوبات

هوادهی و خشک کردن توصیه‌های کلی برای غلات و دانه‌های روغنی پیروی می‌کند. هوای طبیعی را می‌توان به طور مؤثر برای حذف رطوبت از حبوبات استفاده کرد و ممکن است در واقع بهتر از غلات به دلیل کاهش فشار ساکن عمل کند.

با توجه به دمای مناسب و رطوبت نسبی، خشک کردن هوای طبیعی را می‌توان با موفقیت برای خشک کردن و/یا خنک کردن حبوبات‌ها برای ذخیره رطوبت و دمای ایمن استفاده کرد.

از آنجایی که حبوبات عموماً زود برداشت می‌شوند، آب و هوا برای خشک کردن مؤثر هوای طبیعی مناسب است و نیازی به گرمای اضافی با سیستم گرمایش مکمل نیست. رطوبت و دما نگهداری ایمن محصول ذخیره شده در شرایط خنک و خشک را می‌توان برای مدت طولانی نگهداری کرد، اما با افزایش رطوبت یا دما دانه، طول نگهداری کمتر می‌شود.

زمان ذخیره‌سازی حبوبات

وقتی رطوبت حبوبات به درستی تنظیم شوند، می‌توان آن‌ها را تا دو سال ذخیره کرد، اما حبوبات‌ها اکسیده شده و رنگ و درجه خود را از دست می‌دهند.

رسیدگی

حبوبات باید تا حد امکان کمتر جابجا شوند و به آرامی جابجا شوند تا بریدشستگی و ترک کاهش یابد.

حبوبات آسیب دیده از سرما

همان ملاحظات خشک و خنک تا سطوح رطوبت و دمای ایمن، برای ذخیره‌سازی ایمن در مورد حبوبات‌های آسیب دیده از سرما اعمال می‌شود. در صورت وجود دانه سبز یا بذر علف‌های هرز سبز باید توجه ویژه‌ای صورت گیرد. به طور کلی، هرچه کیفیت پایین‌تر (و سطح ریزدانه‌ها و غیره بالاتر باشد)، احتمال ایجاد نقاط داغ یا مناطق محلی فساد که ممکن است به بقیه سطل‌ها سرایت کنند، بیشتر می‌شود.

نظارت برحبوبات‌های ذخیره شده باید به طور مرتب از نظر نقاط داغ و سایر تغییرات در رطوبت و دما کنترل شوند. انواع سیستم‌های دستی و خودکار برای اندازه‌گیری رطوبت حبوبات وضعیت دانه موجود است. نخود اغلب پس از قرار دادن در انبار تنفس می‌کند یا عرق می‌کنند. باید دقت بیشتری برای نظارت بر دانه‌های از نظر تجمع رطوبت یا فساد انجام شود.

انواع دستگاه رطوبت سنج حبوبات

یکی از انواع دستگاه رطوبت سنج حبوبات، دستگاه DICKEY-john mini GAC Plus می‌باشد که یک آنالیزگر دقیق رطوبت غلات دستی است که روشی سریع، آسان و دقیق برای آزمایش رطوبت دانه، دانه، آجیل، لوبیا و غیره در ۱۰ ثانیه ارائه می‌دهد. مینی GAC Plus نه تنها میزان رطوبت و دمای دانه را نمایش می‌دهد، بلکه وزن آزمایشی هر نمونه دانه را نیز نمایش می‌دهد.

دستگاه Mini GAC Plus دو عامل بسیار مهم سودآوری در صنعت غلات و آسیابانی، یعنی میزان رطوبت و همچنین وزن نمونه را اندازه‌گیری می‌کند. Mini GAC Plus یکی از ضروری‌ترین، سریعترین، آسان‌ترین و دقیق‌ترین دستگاه‌های آزمایشگاهی پرتابل با قابلیت حمل و نقل برای اندازه‌گیری رطوبت و وزن مخصوص است.

از مزایای استفاده از از این دستگاه می‌توان به پرتابل بودن اندازه‌گیری رطوبت دانه، وزن مخصوص و دما، ذخیره حداکثر ۲۰ کالیبراسیون مشخص شده توسط مشتری، منوی ساده سیستم عامل همراه با بارگیری کالیبراسیون USB، کالیبراسیون ۴۵۰ نوع دانه غلات، دانه‌های روغنی، دانه قهوه، حبوبات و… اشاره کرد.

دستگاه اندازه‌گیری رطوبت مدل minigac plus ساخت کمپانی Dickey-john آمریکا معروفترین کمپانی سازنده دستگاه‌های آزمایشگاهی آنالیز دانه‌های غلات می‌باشد. این دستگاه با توجه به پرتابل بودن امکان اندازه‌گیری رطوبت و وزن مخصوص انواع دانه‌های غلات مانند گندم، جو، برنج و دانه‌های روغنی و آجیل و حبوبات را در مدت زمان ۱۰ ثانیه فراهم می‌کند.